Fair pay wordt verplicht voor rijksgesubsidieerde instellingen
Foto: Micheile Henderson (Unsplash)
BELEID | Goed nieuws! Culturele instellingen die subsidie krijgen van de overheid moeten vanaf 2025 voldoen aan een nieuwe harde eis: fair pay. Dit betekent dat zij hun medewerkers eerlijk moeten gaan betalen. Dat heeft staatssecretaris voor cultuur Gunay Uslu besloten.
Fair pay
Culturele Instellingen die vanaf 2025 subsidie van de overheid willen ontvangen (de BIS), moeten aantonen dat ze hun medewerkers eerlijk betalen. Dat heeft Gunay Uslu, staatssecretaris voor cultuur, besloten. Deze instellingen moeten vooraf afspraken maken over eerlijke tarieven. Bijvoorbeeld door een cao te volgen of richtlijnen op te stellen voor de betaling van zzp-ers. Dat is belangrijk, want in de cultuursector worden veel mensen onderbetaald.
Deze nieuwe regel geldt voor organisaties in de kleine en de grote BIS (basisinfrastructuur). Dat zijn instellingen die direct subsidie krijgen van de overheid (kleine BIS) of via door de overheid gefinancierde rijskcultuurfondsen (grote BIS). In 2021-2024 zitten de volgende dansgezelschappen in de kleine BIS: Club Guy and Roni, Introdans, Nationale Opera & Ballet, Nederlands Dans Theater, Scapino Ballet Rotterdam, De Stilte, Danstheater AYA en SALLY. In de grote BIS zitten onder andere Fonds Podiumkunsten en Fonds voor Cultuurparticipatie.
In dit artikel lees je meer over hoe de BIS werkt en hier lees je welke fondsen in de BIS vallen.
Wat is een eerlijke vergoeding?
Op dit moment is de cao Toneel en Dans 2022-2023 van kracht. Daarin staat dat de vergoedingen voor zzp’ers met ten minste 50% verhoogd dienen te worden (versus 40% voorheen). Dat betekent dat je als zzp’er 1,5 keer zoveel betaald dient te worden als iemand met dezelfde functie in loondienst. Op basis van onze berekeningen aan de hand van deze cao zijn de minimum uurtarieven voor zzp’ers (zonder werkervaring) sinds 1 januari 2022:
€ 44,51 voor een medewerker educatie
€ 43,20 voor een danser
€ 47,43 voor een dansdocent of trainer
€ 50,61 voor een choreograaf of dramaturg
€ 57,07 voor een repetitor of hoofd educatie
Hoe we tot deze bedragen zijn gekomen, kun je teruglezen in ons artikel ‘Wat is een eerlijk uurtarief voor dansdocenten? Wij zochten het voor je uit!’ op Dansdocent.nu.
Verder kun je gebruik maken van de rekentool van de Kunstenbond, of hun spiekbriefje voor dansers voor een overzicht van het minimum uurtarief op basis van aantal jaren werkervaringen. De Kunstenbond hanteert echter wel een minder gunstige rekensom om tot het minimum uurtarief te komen. Daardoor vallen hun minimum uurtarieven lager uit dan bij ons hierboven. Volgens hun spiekbriefje is het minimum tarief voor een zzp danser met één jaar werkervaring € 24,77 per uur.
Wie hier meer uitleg over wil hebben, kan contact met ons opnemen.
Duurzaamheid en diversiteit
Staatssecretaris Uslu wijkt met haar besluit af van het advies van de Raad van Cultuur eerder dit jaar. Die wilde namelijk dat er ook strengere regels komen voor duurzaamheid en voor de Code Diversiteit en Inclusie en de Governance code cultuur. Dat zijn afspraken die in de cultuursector zijn gemaakt over hoe organisaties moeten werken aan een toegankelijke, maatschappelijk verantwoordelijke en veilige cultuursector. In dit artikel hebben we de codes voor je op een rijtje gezet.
Deze codes bestaan al een aantal jaren als richtlijn, maar wanneer organisaties zich er niet aan houden gebeurt er wettelijk gezien niets. Dat gold tot nu toe ook voor fair pay, maar daar gaat Uslu nu dus verplichtingen aan vastmaken. Voor duurzaamheid en de andere codes doet ze dat niet. Daar heeft ze een aantal redenen voor.
Vertrouwen in de cultuursector
Uslu geeft aan dat de codes uit de cultuursector zelf komen. Dat geeft aan dat de sector de codes belangrijk vindt en graag wil toepassen. Ze wil daarin liever vertrouwen en ondersteuning geven dan harde eisen stellen.
Dat heeft er ook mee te maken dat het naleven van de codes duur en moeilijk kan zijn. Uslu wil organisaties een beetje ademruimte geven. Zo besloot ze eerder al om deze periode wat minder streng te toetsen en het aanvragen van subsidie iets te versimpelen. Dit omdat de cultuursector harde klappen heeft gehad door de coronacrisis, inflatie en stijgende gasprijzen.
Daarnaast zegt Uslu dat een deel van de codes eigenlijk al verwerkt zit in de criteria om rijkssubsidie te kunnen krijgen. Daarin staat bijvoorbeeld het criterium toegankelijkheid. Dat heeft volgens Uslu ook alles te maken met inclusie. Want toegankelijkheid betekent bijvoorbeeld ook: hoe zorg je ervoor dat ook mensen met een beperking naar je voorstelling kunnen komen kijken?
Lees je in
Het is dus niet zo dat Uslu de codes onbelangrijk vindt. En dat ze niet verplicht zijn, wil niet zeggen dat ze voor ons als dansondernemers niet belangrijk zijn! Er is in de sector steeds meer aandacht voor inclusie, diversiteit, fair practice en duurzaamheid. Fondsen, of ze nou verbonden zijn aan de overheid of niet, letten daar ook steeds beter op. Zorg dus dat je de codes kent. Zodat je bij kunt dragen aan een maatschappelijk verantwoordelijke sector én ook kunt uitleggen hóe je dat doet!
Bronnen
De Kuijper, J & Van boxel, L. (2022, 12 januari). Wat is een eerlijk uurtarief voor dansdocenten? Wij zochten het voor je uit! Dansdocent.nu. Geraadpleegd op 21 juni 2023.
Geelen, I. (2023, 12 april). Strengere eisen voor subsidie van rijkscultuurfondsen: duurzaamheid, fair practice en diversiteit. Dansers.nu. Geraadpleegd op 21 juni 2023.
Jorritsma, E. (2023, 8 juni). Fair Pay verplicht voor rijksgesubsidieerde culturele instellingen. NRC. Geraadpleegd op 21 juni 2023.
Jorritsma, E. (2023, 16 juni). Geen harde duurzaamheids- en diversiteitseisen voor cultuursubsidies, zegt staatssecretaris Uslu. NRC. Geraadpleegd op 21 juni 2023.
Kunstenbond. (z.d). Bereken je minimumtarief als zzp’er Toneel en Dans. Geraadpleegd op 24 juni 2023.
Rijksoverheid. (2023, 8 juni). Fair pay verplicht voor rijksgesubsidieerde culturele instellingen. Geraadpleegd op 21 juni 2023.